نکات حقوقی مهم در اجاره مغازه

اجاره مغازه به‌دلیل ماهیت تجاری و سرمایه‌گذاری‌ای که پشتش هست، حساسیت‌های حقوقی خاصی داره. یه اشتباه در قرارداد یا بی‌توجهی به شرایط قانونی می‌تونه باعث دعوای حقوقی، از دست‌دادن سرقفلی، ضرر مالی یا حتی تعطیلی کسب‌وکار بشه. در ادامه مهم‌ترین نکات حقوقی اجاره مغازه رو برات به‌صورت خلاصه، کاربردی و قابل درک آوردم:

 نکات حقوقی مهم در اجاره مغازه

 ۱. قرارداد باید رسمی باشه و کد رهگیری داشته باشه

• حتماً قرارداد اجاره مغازه رو در سامانه معاملات املاک ثبت کن تا کد رهگیری بگیری.

• کد رهگیری یعنی قرارداد در سیستم ثبت شده و در صورت اختلاف قابل استناد در دادگاهه.

• قراردادهای دستی یا شفاهی قابل اثبات نیستن و اعتبار قانونی ندارن.

📌 بدون کد رهگیری، مستأجر در برابر تخلیه یا تغییر ناگهانی شرایط هیچ حمایتی نداره.

 ۲. تفاوت “سرقفلی” و “حق کسب و پیشه” رو بدون

• سرقفلی: مبلغی که مستأجر به مالک می‌ده برای اجاره مکان تجاری، معمولاً در ابتدای قرارداد.

• حق کسب و پیشه: حقی که مستأجر به مرور زمان بابت جذب مشتری، شهرت محل، و فعالیت اقتصادی کسب می‌کنه.

 اگر مغازه‌ای سابقه اجاره قبلی داره، احتمال وجود حق کسب و پیشه هست که در تخلیه یا تمدید قرارداد اثر می‌ذاره.

 ۳. حتماً نوع کاربری و شغل توی قرارداد قید بشه

• نوع فعالیت تجاری باید به‌وضوح در قرارداد ذکر بشه (مثلاً سوپرمارکت، آرایشگاه، کافی‌شاپ و…).

• تغییر شغل بدون رضایت مالک ممکنه باعث فسخ قرارداد یا مشکل حقوقی بشه.

• اگه کاربری ملک مسکونیه، فعالیت تجاری ممکنه توسط شهرداری یا همسایه‌ها دچار محدودیت بشه.

 ۴. درباره هزینه‌های مشترک و مالیاتی شفاف‌سازی کن

• تعیین دقیق این‌که شارژ، مالیات ملک، عوارض شهرداری، قبض‌ها و بیمه مسئولیت با کیه؟

• در مورد هزینه‌های تعمیرات کلی (مثلاً لوله‌کشی اصلی یا ترک دیوار) توافق کتبی داشته باش.

• بعضی از مالک‌ها همه هزینه‌ها رو به مستأجر می‌ندازن؛ بدون توافق کتبی نپذیر.

 ۵. مدت قرارداد و شرایط تمدید

• تاریخ شروع و پایان قرارداد دقیق و مشخص باشه.

• شرایط تمدید خودکار یا تمدید با توافق حتماً ذکر بشه.

• در صورت عدم تمدید، تکلیف تخلیه و تسویه حساب باید شفاف باشه.

📌 بهتره مدت قرارداد حداقل ۲ سال باشه، مخصوصاً اگه تازه داری کسب‌وکار راه می‌ندازی.

 ۶. شرایط فسخ، تخلیه یا جریمه دیرکرد

• اگر یکی از طرفین خواست زودتر قرارداد رو فسخ کنه، باید بدونی چقدر جریمه داره یا چه شرایطی لازمه.

• بهتره بندی برای «حق فسخ» در شرایط خاص مثل تعطیلی اجباری، عدم مجوز کسب یا تغییر قیمت نجومی نوشته بشه.

• زمان قانونی برای تخلیه، مهلت اخطار و شرایط تحویل مغازه حتماً ذکر بشه.

 ۷. امضای شاهد یا مشاور املاک رسمی

• داشتن حداقل یک شاهد در قرارداد اجاره مغازه، مخصوصاً در قراردادهای با مبلغ بالاتر، بسیار مهمه.

• بهتره قرارداد از طریق مشاور املاک دارای مجوز و کد رهگیری تنظیم بشه تا اختلافات راحت‌تر پیگیری بشن.

 ۸. از مالک بخواه مدارک لازم رو ارائه بده

قبل از امضا، این مدارک باید بررسی بشن:

• سند رسمی مالکیت (یا وکالت‌نامه قانونی)

• پایان‌کار و مجوز تجاری از شهرداری (برای فعالیت‌های خاص)

• استعلام بدهی ملک (قبوض، مالیات و…)

 اشتباهات رایج در اجاره مغازه

• نوشتن قرارداد دستی بدون ثبت رسمی

• ندانستن تفاوت سرقفلی و حق کسب و پیشه

• اعتماد بدون استعلام به حرف‌های مالک یا مشاور

• نبود شرط تمدید یا فسخ در قرارداد

• اجاره ملک با کاربری غیرتجاری برای کار تجاری

 چک‌لیست حقوقی اجاره مغازه